Politiek kwartetten voor gevorderden

Kwartetten is inmiddels een veelvuldig beoefend gezelschapsspel geworden aan het Binnenhof. Helaas wordt het gespeeld met de verkeerde kaarten. Hierbij een beknopte handleiding voor ambitieuze Haagse politici, die willen doorstromen naar de categorie van gevorderde spelers. En, o ja, een detail: belastingverhogingen zijn dan niet meer nodig.

Figuur 1: Politiek kwartetten voor beginners

Herfstakkoord

Enkele weken geleden is het Herfstakkoord afgesloten. Na een partijtje kwartetten tussen de  regerings- en oppositiepartijen kwam men uiteindelijk met een belastingverhogingprogramma naar buiten, waarbij als enig pluspunt kon worden opgemerkt, dat men het ergens over eens was geworden. Haagse politici liepen zelfgenoegzaam door de gangen van het Binnenhof met een tred, die deed vermoeden dat zojuist een bijzonder staaltje staatsmanskunst was vertoond. Het binnen één jaar tegelijkertijd verhogen van de inkomstenbelasting, de BTW, de waterbelasting en de accijnzen (zie figuur 1) is weliswaar een blijk van besluitvaardigheid, maar tegelijkertijd van een stuitend gebrek aan inzicht in de besluiten die Nederland nodig heeft. Belastingverhogingen zijn geen bezuinigingen. Zolang de overheid nog op grote schaal belastinggeld verspilt, hoeven de belastingen helemaal niet te worden verhoogd. Het enige dat de politiek moet doen is het stoppen van pure geldverspilling. Dit laatste is iets wat politici hardnekkig blijven weigeren te doen.  

Figuur 2: Politiek kwartetten voor gevorderden

Bestrijden verspilling

Om behulpzaam te zijn heb ik hieronder een kwartet van geldverspillingen (zie figuur 2) geselecteerd, die recentelijk in het nieuws zijn geweest. Het gaat om projecten waar niemand wat aan heeft. Sterker nog, er wordt in het land door plaatselijke actiegroepen geprotesteerd tegen de plannen, omdat men de projecten helemaal niet wil. Dat lijkt dus een win-win situatie. De bevolking is blij als de projecten niet doorgaan en de politiek en dus de belastingbetaler is goedkoper uit als de projecten niet doorgaan. Daar valt als politicus betere sier mee te maken dan het verhogen van de belastingen.

Bij de onderstaande projecten worden de momenteel geraamde kosten gegeven. De ervaring met dit soort grote projecten laat echter zien dat ze dikwijls aanzienlijk duurder uitvallen dan oorspronkelijk geraamd, zoals het geval was bij o.a. de Betuwelijn, de Amsterdamse Noord-Zuidlijn en de Rotterdamse Museumpark parkeergarage (in de volksmond: “blunderput”).

Rhoonse blubberput – 120 miljoen euro[i] [ii]

Een eeuwenoud en prachtig door dijken doorsneden polderlandschap moet worden opgeofferd voor kunstmatige “natte natuur”. Boeren zullen worden uitgekocht en de landerijen worden deels onder water gezet. Het project zal resulteren in een 600 hectare grote blubberput. Er is al een protestgroep opgericht om te proberen dit door niemand gewenste plan te verijdelen. De geschatte kosten bedragen 120 miljoen euro.

Gooise omrijbus – 118 miljoen euro[iii]

Tussen Huizen en Hilversum is een busbaan gepland. Er is echter niemand, die deze bus wil, want hij stopt op minder plekken dan de bestaande bus en ook op minder goede plekken. Bovendien zal de bus via de nieuwe busbaan niet of nauwelijks sneller zijn dan de bestaande bus. Hij rijdt wel sneller op de nieuwe baan, maar hij rijdt ook om! De plaatselijke bevolking en de inmiddels opgerichte actiegroep hopen dus dat het plan niet doorgaat. De geschatte kosten bedragen 118 miljoen euro.

Marine parkeerschuit – 408 miljoen euro[iv]

In opdracht van de Marine wordt een schip gebouwd. Het Algemeen Dagblad meldt: “De JSS (Joint Support Ship) is een imponerend gevaarte, de enige in zijn soort in Europa. Ruim twee voetbalvelden lang, een half voetbalveld hoog, 30 meter breed, meer dan 17 miljoen kilo zwaar. Het is een tanker en bevoorradingsschip, maar uitgerust met peperdure extra's, zoals een groot ziekenhuis, een helikopterlandingsplaats, een hangar voor zes helikopters en een extra laadruimte voor tanks en ander zwaar materieel.”

Inmiddels blijkt al vóór de oplevering het schip niet meer nodig te zijn voor de Marine. De kosten bedragen 408 miljoen euro. 

Haags steenschuiven – 181 miljoen euro[v]

De Anton Philipszaal voor concerten en het Lucent Danstheater voor dansvoorstellingen zullen worden gesloopt en er zal een nieuw gebouw worden neergezet, waarin concerten en dansvoorstellingen kunnen worden gegeven. De totale kosten van dit project zijn geraamd op 181 miljoen euro. In figuur 3 is aangegeven wat de toegevoegde waarde voor het BBP (Bruto Binnenlands Product) is van deze projecten en wat de werkelijke toegevoegde waarde is.

Figuur 3: Toegevoegde waarde Haags Cultuurpaleis

Volgens de wetten van de economie voegt de sloop en de nieuwbouw 181 miljoen euro toe aan het BBP. De werkelijke toegevoegde waarde voor de Nederlandse samenleving is nul concertzalen en nul danstheaters, tezamen nihil.

Staatsmanschap

Hierboven zien we hoe gemakkelijk een totaalbedrag van 827 miljoen euro had kunnen worden bespaard (Marineschip) of nog kan worden bespaard (andere projecten). Ongetwijfeld kan na verder zoeken nog een aantal kwartetten met op stapel staande verspillingprojecten worden gevonden, waardoor belastingverhogingen niet nodig zijn. Het opsporen en vervolgens afblazen van deze projecten zou van meer staatsmanschap getuigen dan het potje belastingverhogingkwartet dat nu in Den Haag wordt gespeeld.